Irina (38)

‘Uit heel Oekraïne werden vier mensen geselecteerd die een opleiding Peace studies mochten volgen in Bosnië. Ik was een van die vier.

Oekraïne zit midden in een conflict waardoor mijn familie en ik zelf ook vluchtelingen zijn geworden. Dus die opleiding heeft veel in me losgemaakt. Maar wat me het meest heeft geraakt, is Bosnië zelf. Hun oorlog kwam twintig jaar geleden al ten einde, maar burgers hebben nog steeds niets te zeggen over de vormgeving van hun land, hun regels, hun omstandigheden. Dat is niet wat ik in Oekraïne wil achterlaten voor mijn dochter en voor mijn neefje en nichtje.

Mijn dochter is doof en slechtziend. Ik ben een single moeder. Mijn vader is ziek door dertig jaar werk in de mijnen. Mijn moeder is slecht ter been door een versleten heup. Mijn zus heeft twee kinderen en moet thuis zijn om te zorgen voor mijn neefje, die bijna altijd ziek is. Met hen woon ik in één appartement. Totdat mijn zwager kortgeleden hier kwam wonen, was ik de enige kostwinner voor ons allemaal. Er zijn tijden geweest dat ik vijf banen had, als vrijwilliger bij hulporganisaties. Ik kreeg geen geld maar wel voedselpakketten, kleding... dus we hadden genoeg om van te leven.

Natuurlijk had ik geen vijf banen hoeven hebben om in voedsel te voorzien. Maar dat is ook niet de enige reden dat ik het zo doe. Ik geloof dat relaties en conversaties de eerste stap richting vrede zijn, en die dingen kan ik opbouwen via hulporganisaties. Laatst vroeg iemand van de gemeente wat ik denk dat de stad nodig heeft. Ik zei: een communitycentrum met toegankelijke professionals, zoals psychologen en juristen, zodat burgers kunnen leren wat hun rechten zijn en hoe je in gesprek kunt gaan met mensen die voelen als de vijand. Een poosje later werd ik gebeld: het centrum komt er, wil jij geen leiding geven? Dat is nu mijn eerste betaalde baan.

Soms heb ik het gevoel dat ik tegen een burn-out aanloop, met alle verantwoordelijkheden die ik draag. Dan wil ik wegrennen naar een bos, mijn telefoon en laptop uitzetten, en met rust worden gelaten. Maar dan komt mijn dochter of mijn neefje of mijn nichtje naar me toe, en dan weet ik weer dat ik niet stoppen kan.

Ik heb een heel grote droom: ik wil bij het comité van burgers dat inspraak heeft in Minsk, waar de beslissingen over ons land worden genomen. Ik wil besluitvorming beïnvloeden, zodat mijn dochter later vrij kan studeren, reizen, haar mening kan uiten. Ik wil dat burgers in dit land de prioriteit van de overheid worden. En ik weet dat mijn droom waarheid kan worden, want ik kom dichterbij. Laatst ontmoette ik via mijn werk een vrouw die bij de Verenigde Naties werkt. Ik vertelde haar over mijn visie voor Oekraïne. Een maand geleden ontving ik een uitnodiging: of ik met mijn dochter naar een Vrouwenconferentie van de VN wil komen in Kiev. Alle onkosten worden vergoed. We mogen suggesties opstellen voor Oekraïne. Ik hoor bij de groep die nadenkt over peacebuilding. Ik bereid me voor. Want wat ik zeg wordt gepresenteerd aan de president. Ik hoop dat hij luistert. Nou, ik ben al blij als hij het leest.’